ثبت اختراع :
ثبت اختراع به معنای ثبت محصول و یا فرایندی است که جدید و نوین بوده و در راستای رفع مشکل خاصی ایجاد میشود. در واقع با ثبت اختراع انجام کاری به سهولت انجام می شود و یا نیاز خاصی را برطرف می کند. به طور کلی برای ثبت اختراع، سه معیار بسیار مهم خلاقیت، تازگی و راهگشایی را در نظر گرفته و نسبت به آنها حق امتیاز اعطا داده میشود. طبق تعریف سازمان جهانی پتنت، حق ثبت اختراع کاملا انحصاری بوده و به مخترع و یا نماینده قانونی از سوی کشور مورد تقاضا اعطا خواهد شد.
سه معیار مهم در ثبت اختراع :
طبق تعریف سازمان جهانی ثبت اختراعات، زمانی حق امتیاز و پتنت به مخترع اعطا میشود. محصول و یا فرایند اختراع شده، باید معیارهای زیر را شامل باشد:
- دارای نوآوری و خلاقیت (inventiveness)باشد:
نوآوری در محصول و یا فرایند ایجاد شده؛ یکی از معیار های اصلی جهت ثبت اختراع میباشد. طبق تعریف سازمان جهانی ثبت اختراعات، اختراع مورد نظر باید از متدها و روشهای خلاقانه بهره مند شده باشد.
- اختراع باید تازگی (novelty) داشته باشد:
از دیگر معیارهایی که از سوی دولتها و سازمان جهانی ثبت اختراعات برای درخواست کننده ثبت اختراع در نظر گرفته میشود؛ تازگی و نوین بودن آن است. آن چیزی که مخترع، با نوآوری و خلاقیت ایجاد کرده به هیچ عنوان نباید توسط شخص دیگری از قبل ایجاد شده باشد. در غیر این صورت حق امتیاز به درخواست کننده اعطا نمیشود. در اصطلاح تخصصی تر باید اختراع مورد نظر، ابتکاری باشد و تا آن زمانی که بیان میشود؛ در حال استفاده نباشد.
از دیگر ویژگیهای یک اختراع ابتکاری این است که با توجه به مجموعه اطلاعات و دانش موجود و مهارتهای معمولی، از سوی اعطا کنندگان، قابل پیش بینی نباشد. شایان ذکر است که این معیار بعد از احراز جدید و نوین بودن مطرح و بررسی میشود.
- اختراع باید سودمند (utility) باشد:
سودمندی از دیگر معیارهایی است که از سوی دولتها و سازمان جهانی ثبت اختراعات، نسبت به درخواست اختراع کننده مد نظر قرار میدهند. این بدان معنی است که باید محصول و یا فرایند اختراع شده، بتواند مشکلی را حل و یا نیاز خاصی را برطرف نماید. البته در منابع به جای نام سودمندی از کاربردی صنعتی تلقی شده است.
این بدان معنی است که اختراع بایستی کاملا کاربردی بوده و در رشتهای از صنعت قابل ساخت و همچنین قابل استفاده باشد. در واقع اختراع باید در صنعت مورد نظر قابل پیاده سازی باشد. در غیر این صورت حتی با وجود نوآوری و نوین بودن اگر با صنایع ملی و یا جهانی مطابقت نداشته باشد؛ عملا بیهوده خواهد بود. به طور کلی اختراع باید کاربرد عملی داشته باشد. اگر صرفاً، در قالب تئوری ایجاد شده باشد؛ هرگز حق امتیاز به آن داده نمیشود.
قابل ذکر است که در برخی کشورها معیار اول و دوم را با هم در نظر میگیرند. ولی بر اساس موافقتنامه تریپس، این دو معیار با هم تفاوت داشته و سطح آنها به طور مجزا تعیین میشود. به طور مثال میزان سطح نوآوری را از نظر ملی و یا جهانی بودن در نظر میگیرند. همچنین میزان تازگی را نسبت به تکنولوژیها و فناوری های هر کشور، بررسی میکنند. با این تفاسیر میتوان گفت که تازگی و نوآوری دو معیار کاملا متفاوتی است که سطح بندی مختلفی دارد.
اگر بخواهیم معیارهای یک اختراع قابل ثبت را خلاصه کنیم باید بگوییم که محصول و یا فرایند کشف و اختراع شده؛ باید جدید، ابتکاری و کاربردی باشد. این سه معیار مهم طبق همین ترتیب درج شده، از سوی اعطا کنندگان حق امتیاز پتنت، بررسی خواهد شد.
حق پتنت چیست؟
حق پتنت (Patent) در اصل به معنای حق ثبت اختراع است که از سوی یک دولت به اختراع کننده محصول و یا فرایند؛ اعطا میگردد. به واسطه حق پتنتی که به مخترع داده میشود؛ امکان ساخت، فروش و بهرهبرداری از آن چیزی که به طور رسمی ثبت نموده؛ برای او فراهم میشود. قابل ذکر است که حق پتنت یا همان حق ثبت اختراع، دارای یک مدت زمانی مشخصی است. عموما این حق به مدت بیست سال به فرد اختراع کننده داده میشود. البته اگر افرادی به صورت مشترک محصول و یا فرایندی را اختراع کرده باشند، حقوق ناشی حق پتنت، مشترکا به همهی آنان تعلق خواهد گرفت.انواع حق امتیاز از سوی سازمان ثبت اختراع
طبق نوشتهها شاید تا کنون با انواع اختراعات و حق امتیاز آشنا شده باشید. همانطور که خواندید؛ انواع حق امتیاز را میتوان به دو دسته محصول و فرایند تقسیم نمود. در ادامه با این دو نوع حق امتیاز بیشتر آشنا خواهیم شد.منظور از حق امتیاز محصول چیست؟
اگر اختراع کننده، محصولی را اختراع کند؛ با اعطای حق امتیاز محصول قادر به فروش، و استفاده آن در سطح ملی و یا جهانی خواهد بود.منظور از حق امتیاز فرایند چیست؟
اگر اختراع کننده، روش راهبردی و فرایندی نوین، کارساز و خلاقی را اختراع کند؛ به واسطه حق امتیاز فرایند؛ قادر به استفاده از آن روش جهت رفع مشکلات و نیازهای جامعه، سازمان، دولت و … خواهد بود.به طور کلی دارنده امتیاز محصول و یا فرایند، این حق را دارد که تصمیم بگیرد چه کسی قادر به بهره برداری و استفاده از آن می باشد. همچنین اختراع کننده میتواند حق امتیاز خود را به افراد دیگر واگذار کند و تحت لیسانس خود قرار دهد. علاوه بر این مخترع، با داشت حق امتیاز پتنت، برای فروش کامل محصول و یا فرایند خود کاملا آزاد است. یعنی خریدار حق امتیاز، در سازمان جهانی ثبت اختراعات دارندهی حق امتیاز شده؛ بدون آنکه اسمی از مخترع کننده اولیه در میان باشد.مدت زمان حمایت از حق امتیاز
مدت زمان حمایت از حق امتیاز اختراع کننده، به مدت بیست سال است. قابل ذکر است که مخترع برای تمدید حمایت از حق امتیاز باید سالانه هزینهای را پرداخت کند. بعد از گذشت بیست سال حقوق اختراع کاملا در اختیار عموم گذاشته میشود. با این تفاسیر یعنی دارنده حق ثبت اختراع، دیگر دارای هیچ اختیاراتی نبود و کلیه حقوق اختراع خود را از دست میدهد و هر شخصی می تواند از آن بهره برداری کند. همچنین در صورت دیرکرد اقساط تمدید حق ثبت اختراع، سازمان ملی و یا جهانی مبلغی را به عنوان جریمه برای اختراع کننده در نظر میگیرد. پس با این حساب باید سعی کرد که اقساط خود را قبل از اتمام مدت اعتبار واریز نمود.مزایای حق امتیاز پتنت چیست؟
- با دریافت حق امتیاز پتنت امکان فروش گواهی ثبت اختراع ایجاد میشود.
- با دریافت حق ثبت اختراع و در صورت انتخاب شدن در جشنوارههای بنیاد نخبگان، امکان استفاده از تسهیلات اعطایی به مخترع داده میشود.
- با استفاده از حق ثبت اختراع امکان استفاده از تسهیلات خدمت سربازی از جمله کسری خدمت، گذراندن دوره سربازی در مراکز تحقیقاتی و … به مخترع داده میشود.
- با دریافت حق امتیاز، فرایند تولید، چاپ و توزیع محصول سریعتر انجام میشود.
- با استفاده از حق ثبت اختراع، امکان توزیع و تولید آن در خارج از کشور میسر میشود.
- با دریافت حق پتنت، امکان تأسیس شرکت دانش بنیان، مؤسسه یا دانشگاه قانونی، برای مخترع ایجاد میگردد.
- با حق ثبت پتنت، امکان شرکت در جشنوارهها و کلیه مسابقات ملی و بینالمللی صورت میگردد.
- با حق ثبت اختراع، پذیرش برای ادامه تحصیل در داخل یا خارج از کشور به سهولت انجام میشود.
- ثبت اختراع، امتیاز بزرگی برای مخترع جهت استخدام در شرکت های بین المللی و سازمان ها و… محسوب میشود.
- با ثبت حق پتنت، میتوان وامهای کلانی دریافت نمود و از منابع مالی با نرخ معقولی بهره مند شد.
- با دریافت حق پتنت، میتوان در انجمن دانشجویان استعدادهای درخشان عضویت پیدا کرد و از تسهیلات مقرر شده برای آنان بهره مند شد.
قوانین ثبت اختراع در ایران
طبق قوانین ثبت اختراع که از سوی سازمان جهانی تعریف شده است؛ هر گاه دو یا چند نفر یک محصول و یا فرایندی واحدی را اختراع کنند؛ آن شخص و یا گروهی که اظهارنامه خود زودتر ارائه دهند؛ قطعا آن اختراع به نامشان ثبت خواهد شد. اگر زمان اظهارنامه ثبت اختراع هم یکی بود؛ هر کدام از آنان که بتوانند ادعای خود را بابت تاریخ مقدم، ثابت کنند حق پتنت به آن شخص و یا گروه اعطا خواهد شد.از دیگر قوانین تصویب شده در سازمان جهانی ثبت اختراعات، این است که در صورت فوت صاحب حق، کلیه حقوق ناشی از اختراع ثبت شده قابل انتقال بوده و به ورثه او منتقل خواهد شد.مواردی که به عنوان اختراع ثبت نخواهند شد
طبق قوانینی که از سوی سازمان جهانی ثبت اختراعات به تصویب رسیده است؛ مواردی از جمله :- کلیه نظریههای علمی و روش های ریاضی
- طرح، نقشه و روشهای نوین بازی فکری و فعالیتهای ذهنی
- آثار هنری، ادبی، زیبا شناسی، نمایشی
- شیوهای جدید از ارائهی خروجی یک برنامهی رایانهای
- روشهای تشخیص و یا درمان انواع بیماریهای انسانی و حیوانی
- پیدا کردن انواع گونههای گیاهی یا جانوری
- انواع اکتشافات و راه حلهایی که مخالف نظام عمومی و اخلاقی هستند؛ همگی به عنوان اختراع غیر قابل ثبت میباشند.
انواع روش های ثبت اختراع
مراحل ثبت اختراع در سایر کشورها به دو روش اعلامی و تحقیقی انجام میشود. در حال حاضر مراحل ثبت اختراع در ایران صرفا به روش اعلامی است. در واقع این بدان معنی است که اختراع کننده، کلیه مشخصات اختراع به سازمان ثبت اختراع تحت اظهارنامه نیز اعلام و در آن ثبت میکند. در حقیقت ثبت اختراع به روش اعلامی، بر اساس ادعای مخترع و اظهارنامهای که ثبت کرده نیز اعتبار سنجی میشود. اگر ادعای آن مقرون به صحت و شامل سه معیار اصلی یعنی جدید، ابتکاری و کاربردی باشد؛ قطعا دارای حق امتیاز پنتت خواهد شد.ثبت اختراع به روش تحقیقی در ایران انجام نمیشود. در واقع این روش در کشورهای دیگر به این صورت است که با بهره گیری از امکانات و تجهیزات آزمایشگاههای مربوط به خود نیز تست و بررسی میشود. روش ثبت اختراع تحقیقی، اصولا به مدت زمان بیشتری نیاز دارد چرا که وابسته به تهیه و پیاده سازی عملی بوده تا صحت ادعا مخترع نیز ثابت گردد. در صورت صحت ادعای مخترع، تقاضانامه تایید و حق امتیاز به مالک اختراع اعطا میگردد. در غیر این صورت اظهارنامه رد خواهد شد. قابل ذکر است که در روش ثبت اختراع به صورت تحقیقی، از اختراعات قبل از آن که به صورت رسمی ثبت شوند، به طور کاملا محرمانه و سری نگهداری و حفاظت میشوند و قطعا جهت ثبت اختراعات متقضیان دیگر، برای مخترع اول نیز حق تقدم در نظر گرفته میشود.یکی از دلایلی که در ایران از روش تحقیقی برای ثبت اختراع استفاده نمیگردد این است که امکانات و تجهیزات محدود بوده و امکان پیاده سازی و آزمایش اختراع نیز تا حدی چالش برانگیز و هزینه بر خواهد بود. قبل از آموزش ثبت اختراع بدانید که: برای ثبت اظهارنامه نیازی به مراجعه حضوری مخترع به سازمان ثبت اختراع نیست. مخترع میبایست برای ثبت اختراع خود به صورت اینترنتی اقدام کرده و کلیه مدارک را بارگذاری کند.قبل از شروع مراحل ثبت اختراع به منظور جلوگیری از حذف اطلاعات در صورت قطعی برق و اینترنت، میبایست همان ابتدا از گزینه ثبت موقت استفاده کرد تا یک کد رهگیری برای مخترع ارسال و سپس در صورت ایجاد تغییر، قبل از نهایی کردن اظهارنامه در هر زمانی به پنل کاربری خود دسترسی داشته باشد. باید متذکر شویم که دریافت کد رهگیری به معنای دریافت حق امتیاز و با ثبت اظهارنامه نیست. بلکه با این کد میتوانید قبل از پایان ثبت اختراع خود، اظهارنامه را تکمیل و یا اصلاح کنید.قابل ذکر است که کلیه روند مراحل ثبت اختراع در ایران از طریق وب سایت رسمی اداره مالکیت صنعتی انجام میشود. جهت ثبت اظهارنامه اختراع به صورت حضوری باید به تهران رفته و به اداره مالکیت صنعتی نیز رجوع کرد. اما روش ثبت اینترنتی، سریعتر انجام خواهد شد.پس اکنون اگر محصول و یا فرایند نوین، ابتکاری و کاربردی برای ثبت دارید؛ وارد پورتال اصلی ثبت اختراعات در ایران شده و مراحل را به صورت گام به گام همراه با وکیل و یا به تنهایی طی کنید. باید متذکر شویم که اطلاعاتی که در سایت رسمی اداره مالکیت صنعتی ثبت میکنید به دو دسته مشخصات شخصی مالک و مشصخات اختراع نیز تقسیم میشوند. در ادامه به طور مفصل با زبانی ساده مراحل ثبت اختراع به ترتیب توضیح دادهایم.گام اول برای ثبت اختراع: ثبت مشخصات هویتی مالک حقیقی و یا حقوقی
برای ثبت مشخصات هویتی حقیقی، مخترع، میبایست کلیه مدارک هویت شخصی را اسکن کرده و داخل سایت بارگذاری کند. علاوه بر این باید در روزنامه رسمی مربوط به اشخاص حقیقی و حقوقی، ثبت نام کرده و عکس اسکن شده ی آن در سایت اداره مالکیت صنعتی آپلود کند.باید متذکر شویم که اگر گروهی، قصد ثبت اختراع را داشته باشند؛ باید مشخصات تمامی مخترع کنندگان وارد سایت شود.لازم به ذکر است که الزاما مخترع کننده، مالک اختراع نیست. در واقع مالک میتواند به سفارش فردی دیگری انتصاب شود و او را به عنوان صاحب اختراع در نظر بگیرند. علاوه بر این، اختراع کننده میتواند یک وکیل را به عنوان نماینده حقوقی اختراع معرفی کند. در این صورت باید یک تقاضانامه و به همراه اصل وکالتنامه با رونوشت در قسمت مدارک ضمیمه شود. بدین وسیله کلیه مراحل ثبت اظهارنامه توسط وکیل اختراع کننده، قابل انجام خواهد بود.لازم به ذکر است که در مرحله ثبت مشخصات فردی به جهت احراز هویت، باید شخص به عنوان دریافت کننده ابلاغها تعیین شود تا از آن پس کلیه اطلاعات مهم و ابلاغیهها و … از طریق ایمیل و پیامک برای او ارسال و کلیه نفرات تیم و یا شخص مالک از آنها مطلع شود.الف ) مدارک لازم برای ثبت اختراع اشخاص حقوقی
کلیه مدارک اشخاص حقوقی، باید در سایت اداره مالکیت صنعتی نیز ضمیمه شود. این مدارک شامل:- کپی کارت ملی و صفحه نخست شناسنامه مخترع
- کپی کارت ملی و صفحه نخست شناسنامه مالکان شرکت
- آدرس و کدپستی شرکت و مالک اختراع
- کپی روزنامه رسمی ثبت تاسیس شرکت
- کپی روزنامه رسمی آخرین تغییرات شرکت
- ارائه نقشه طبق استانداردها و توصیف اختراع
- پر کردن فرم های مربوط به توصیف اختراع
ب) مدارک مورد نیاز برای ثبت اختراع اشخاص حقیقی
- کپی کارت ملی و صفحه نخست شناسنامه مخترع
- کپی کارت ملی و صفحه نخست شناسنامه مالک
- آدرس و کدپستی مخترع و مالک
- ارائه نقشه و توصیف اختراع
- پر کردن فرمهای مربوط به توصیف اختراع
گام دوم ثبت اختراع: وارد کردن مشخصات فنی اختراع
یکی از مهمترین مراحل ثبت اختراع، وارد کردن کلیه اطلاعات محصول و یا فرایند اختراع شده است. چرا که کارشناسان و اعطا کنندگان حق امتیاز این سازمان، براساس توضیحات اظهارنامه اختراع، به قبول یا رد اختراع اقدام میکنند. بهتر است این مرحله را توسط یک کارشناس و یا وکیل طی کنید تا اطلاعات فنی اختراع به طور کامل بدون هیچ کم و کاستی نیز در سایت برگزاری شود.مرحله اول ثبت مشخصات فنی اختراع: وارد کردن نام اختراع
در ابتدا میبایست نامی برای اختراع خود وارد کنید. نام انتخابی شما باید شایسته و متناسب با اختراع شما باشد و در یک کلمه و یا عبارت بسیار مختصر ماهیت اصلی اختراع را نشان دهد. در گذشته نام اختراع به اسم مالک مخترع ثبت میشد؛ اما چند سالی است که دیگر نام اختراع باید به طور جداگانه مشخص شود. دقت داشته باشید که نام اختراع باید دقیقا با ماهیت اصلی محصول و یا فرایند اکتشافی مطابقت داشته باشد و به هیچ عنوان نباید از واژههای کیفی مانند بهترین، برترین، اولین، ساده، تخصصی، خاص، به روز، توسعه یافته و … استفاده شود.مرحله دوم ثبت مشخصات فنی اختراع: توضیح مفید و دقیق اختراع
بعد از انتخاب نام مناسب و شایسته و همچنین قابل درک، میبایست اختراع را به صورت جامع و ساده توضیح دهید. جهت توضیح اظهارنامه اختراع، میتوان از فرمولهای شیمیایی، فیزیکی، ریاضی و روشهای دیگری برای درک بهتر آن استفاده کرد. همچنین میتوان از شکل و نقشه جهت شفاف سازی اظهارنامه استفاده کرد. البته اگر اختراع شما یک محصول است؛ حتما باید یک فایل نقشه به صورت جداگانه در قسمت نقشه اختراع نیز ضمیمه شود. اما اگر اختراع شما یک فرایند است؛ نیازی به ضمیمه کردن و تنظیم نقشه نخواهد بود.مقررات تنظیم نقشه اختراع:
اگر قصد ضمیمه فایل نقشه اختراع را دارید؛ باید آن را بر روی یک کاغذ a4 با خطوط پررنگ مشکی و ترجیحا با ابزارهای نقشه کشی نیز ترسیم کنید. علاوه بر این حاشیه کاغذ، از بالا، پایین، راست و چپ به ترتیب، باید حداکثر 5/2 سانتی متر 5/1 سانتی متر،5/2 سانتی متر و 1 سانتی متر باشد. دقت داشته باشید که در نقشه نباید توضیح خاصی به جز در جدول ها و نمودارها درج کنید. جهت تنظیم نقشه اختراع میتوان از نرمافزارهای نقشه کشی مانند SolidWorks، AutoCad، EPLAN، Proteus، PSpice، Simulink، SketchUp استفاده کرد.اظهارنامه باید حاوی چه متونی باشد؟
دقت داشته باشید که اظهارنامه باید بر روی کاغذ نوشته و در سایت بارگذاری شود. این قسمت مهمترین مراحل ثبت اختراع است. پس بهتر است برای تنظیم آن از یک وکیل و یا فرد باتجربه ای کمک گرفته شود. در بیشتر مواقع اختراع کنندگان از اساتید دانشگاههای برتر به دلیل داشتن تجربه نیز کمک میگیرند. حال چه به صورت فردی و چه با کمک شخص دیگری میخواهید اختراع خود را توضیح و ثبت کنید؛ پس در زمان توصیف اختراع خود به نکات زیر دقت کنید:- حوزه کارکرد اختراع خود را در قالب یک تک واژه یا عباراتی کوتاه مشخص کنید. به طور مثال حوزه پزشکی، زیستشناسی، فناوری اطلاعات، اقتصادی و …
- هدف خود را از اختراع به طور کامل مشخص کنید. به طور مثال در زمینه مهندسی پزشکی اگر دستگاه خاصی را برای رفع مشکل بیماران تنفسی کووید ۱۹ اختراع کردهاید با توضیحات کامل نیز شفاف سازی کنید.
- از تازه بودن اختراع خود دفاع و آن را با توضیحات کامل ثابت کنید. به طور مثال تفاوت روش جدید را با روش های قبل مقایسه نمایید و به این شیوه کارشناسان را برای نوین بودن اختراع خود قانع کنید. به طور کلی وضعیت روشهای پیشین و پیشرفتهایی که به واسطهی اختراع شما حاصل میشود را شرح دهید. البته کارشناسان در این مورد بسیار سختگیرانه عمل میکنند. پس متقاضی باید در مورد کلیه دادههای ملی و بین المللی تا آخرین سوابق موجود تحقیق کند.
- نوآوری و ابتکاری بودن اختراع خود را ثابت کنید. به طور مثال اگر در شیوه پیاده سازی شما از روش خلاقانه ای استفاده کرده اید؛ آن را توضیح دهید و به طور شفاف ایدههای خود را شرح دهید. تا کارشناسان و افرادی که دارای ارائه حق امتیاز به اختراع شما دارند؛ متوجه نوآوری شما شوند.
- مزایای اختراع خود را به طور کامل شرح دهید. درج مزیتهای اختراع میتوان تاثیر به سزایی بر ذهنیت کارشناسان جهت اعطای حق امتیاز پتنت نیز بگذارد.
- در قالب یک پاراگراف در مورد مشکلاتی و نیازهایی که به واسطه اختراع برطرف میشود؛ توضیح دهید. احساس نیاز به اختراع بسیار اهمیت دارد؛ به همین دلیل این پاراگراف را هوشمندانه بنویسید.
- یک روش اجرایی جهت به کارگیری اختراع نیز نوشته شود. همانطور که قبلا هم گفته شد؛ اختراع باید قابل اجرا و کاربردی باشد. اینکه در روش اجرایی خود از تکنولوژی و صنایع ای کمک گرفته باشید که در ایران هنوز پیاده سازی نشده است؛ شک نکنید که اظهارنامه شما رد خواهد شد.
- عبارات و کلماتی که برای شرح روش اجرا، رفع مشکل، بیان احساس نیاز و … استفاده میکنید باید صریح و بسیار شفاف باشد. در صورت داشتن کوچکترین ابهام در کلمات، کارشناسان، اظهارنامه شما را رد خواهند کرد. به طور کلی توضیحات شما باید آنقدر شفاف و قابل درک باشد؛ که یک نفر با دانش عادی هم بتواند آن را مجسم و ارزیابی کند. به طور مثال اگر اختراع شما، یک لیوان گیاهی ضد سرطانی با ویژگیهای خاصی است؛ پس توضیحات خود را هم باید درسطح یک فرد عادی بنویسید و راهکارها و مزیتها به طور غیر مبهم بیان نکنید.
- در آخر باید یک پاراگراف در حد ۷۰ الی ۲۰۰ کلمهای برای خلاصه کردن کلیه توضیحات خود بنویسید. برای نوشتن این پاراگراف ، باید زمینهی فنی اختراع ، مشکلی که اختراع شما قصد گشودن آن را دارد، اصلیترین مزیتی که دارا میباشد و به واسطهی آن وضعیت کنونی بهبود پیدا میکند؛ را به صورت خلاصه درج نمایید.
- باز هم تاکیید میکنیم که اظهارنامه اختراع شما باید به نحوی نوشته شده باشد که ادعا کند؛ اختراع شما نوین، ابتکاری و کاربردی است. جهت تنظیم یک اظهارنامه، میتوانید از یک شرکتی که در این زمینه سالها تجربه های زیادی کسب کرده است کمک بگیرید. در حال حاضر افق نیکان، به عنوان اولین شرکت دارای مجوز ثبت اختراع در کشور از سوی وزارت علوم و فناوری، میتواند به شما در این مسیر راهنمایی کند.
- دقت داشته باشید که تمامی فایلها از جمله فایل نقشه، مدارک و … باید به صورت فایلjpg یا Pdf ارائه شود.
- عنوان اختراع
- زمينه اختراع
- مشكلات فنی در صورت عدم وجود اختراع
- بيان اهداف، کاربرد و مزیتهای اختراع
- توصیف وضعيت دانش پيشين و میزان پیشرفت اختراع در طول استفاده از آن
- شرح و ارائه راهحلهای راهبردی و کاربردی اختراع
- ضمیمه کردن نقشه اختراع
- بیان یک روش اجرایی جهت به کارگیری اختراع
- خلاصه اختراع
مرحله سوم ثبت اختراع: ثبت ادعانامه اختراع
مرحلهی بعد از اظهارنامه، ثبت ادعانامه است. متن ادعانامه باید حمایتی و هوشمندانه تنظیم شود تا در صورت خواندن آن، ارزش اختراع به وضوح مشخص شود. اگر ادعانامه به خوبی نوشته نشود؛ حتی در صورت ارزشمند بودن، بی ارزش جلوه میدهند و از سوی کارشناسان رد میشود. در ادعانامه نبايد به از مزايای اختراع به صورت جزئیات و یا شیوه عملکرد آن توضیح دهید؛ بلکه باید به روشی هوشمندانه ارزش گذاری کنید. یعنی از تکنیکهای نوین و قابلیت های نوآورانه خود بگوید. از آنجایی که توضیحات ادعانامه باید صریح، حمایتی و ارزش دار باشد؛ از این رو، بهتر است از یک کارشناسان و فردی باتجربه نیز کمک گرفته شود.در هنگام نوشتن ادعانامه به این نکات دقت کنید- ادعانامه شما بايد صريح، روشن و قابل درک باشد.
- متن ادعانامه باید معقول باشد یعنی تعداد آن ها متناسب و ماهیت آن منطقی باشد.
- در ادعانامه نباید از جزئیات اختراع، روش اجرای گام به گام و اطلاعات و دادهها نوشته شود.
- ويژگيهای فنی، با جملات حمایتی و مثبت درج شود.
- از ارجاع به فایل نقشه ها يا توصيف دیگر امتناع گردد. به طور مثال نباید از عباراتی همچون «همان گونه كه در توصيف گفته شد» و يا «همان گونه كـه در نقشـه هـا نشـان داده شـده» استفاده شود. اما در صورت نیاز به نقشه، فقط باید شماره صفحه نقشه را داخل پرانتز بعد از اتمام جمله درج کرد.
- در ادعانامه نبايد به طور فیزیکی اختراع را توضیح داد. بلکه به صورت حمایتی از روش نوآورانه اشاره کرد.
ثبت اختراع در ایران چقدر زمان میبرد ؟
جهت ثبت اختراع در ایران از زمان ثبت اظهارنامه و ادعانامه تا اعطای حق امتیاز اختراع و ارائه گواهینامه آن حدودا، ۱۲ماه طول خواهد کشید. البته این مدت زمان، در صورتی است که اظهارنامه هیچگونه نقضی نداشته باشد. در غیر این صورت اگر مدارک، فایل و متون اظهارنامه کمبودی داشته باشد؛ قطع به یقین به زمان بیشتری نیاز پیدا خواهد کرد.علاوه بر این این امکان وجود دارد که اظهارنامه یک مخترع رد شود و او نسبت به رد شدن اختراعش، اعتراض خودش را ثبت کند. در این صورت زمان اعطای حق امتیاز نیز طولانی تر خواهد شد.ثبت اختراع در خارج از کشور چقدر زمان میبرد؟
اصولا برای ثبت اختراع در خارج از کشور به زمان بیشتری نیاز خواهد بود. چرا که ابتدا پروسه ثبت اختراع باید در ایران انجام شود و بعد از تایید به سازمان بین المللی ثبت اختراع نیز ارجاع گردد. زمانی که اظهارنامه به خارج از کشور ارسال میشود؛ وارد پروسه ی جدیدی جهت تایید و بررسیهای لازم خواهد شد. به طور کلی فرایند ثبت اختراعات بینالمللی بعد از ثبت اثر در داخل ایران، معمولا به 12 ماه زمان نیاز دارد. البته سازمان بین المللی ثبت اختراعات برای ثبت اختراع مخترعین از روشهای متنوع ای استفاده میکنند؛ که هر یک از روشها به زمان مناسبی نیاز پیدا خواهند کرد. با این تفاسیر ممکن است زمان ثبت اختراع در خارج از کشور بعد از تایید از سوی کشور ایران، حتی به ۱۸ ماه نیز هم برسد.لازم به ذکر است که هر چه نوع اظهارنامه، نحوه ی شرح و توصیف اختراع، متون ادعانامه، فایل نقشه و … هوشمندانه و صریح تر نوشته شود؛ قطعا از زمان ثبت اختراع نیز کاسته میشود. بنابراین برای صرف زمان کمتر برای ثبت اختراع و ثبت اظهارنامه ای شفاف و هوشمندانه نیز باید از یک فرد خبره و کارشناس نیز کمک گرفته شود.مراحل ثبت اختراع در خارج از کشور
جهت ثبت اختراع بین المللی باید دو مرحله را طی کنید. ابتدا از طریق نهادهای بینالمللی که کشور ایران به آن ملحق شده است کلیه مدارک هویتی خود را ارسال کنید و سپس مراحل ثبت اظهارنامه، ادعانامه و تمامی مراحلی که در این مقاله خواندید در قالب متون ترجمه شده برای آنها ارسال کنید. جهت ثبت اختراع در خارج از کشور، به طور کلی میتوانید یکی از دو مسیر پیمان pct و مسیر پیمان wipo را انتخاب نمایید. در ادامه به طور کامل در مورد هر یک از روشهای ثبت اختراع در خارج از کشور نیز شرح داده شده است.مراحل ثبت اختراع در wipo
یکی از مهمترین سازمانهای بینالمللی در حوزه ثبت اختراع بین المللی، سازمان جهانی مالکیت فکری «WIPO» است. در حال حاضر ۱۹۳ کشور در دنیا عضو سازمان جهانی مالکیت فکری wipo هستند. این سازمان برای اهدافی مانند حفظ حق مالکیت فکری، دفاع از منافع و حقوق حاصل از کلیه تولیدات هنری، ادبی و علمی و همچنین دفاع از مالک گواهی ثبت اختراع نیز تاسیس شده است. متقاضیانی که قصد ثبت اختراع در WIPO را دارند میتوانند اظهارنامه بین المللی را تنظیم کرده و به سازمان wipo ارسال نمایند.مراحل ثبت اختراع PCT
در مسیر ثبت اختراع در سازمان PCT یا (Patent Cooperation Treaty) سیستمی فراهم شده است که بر اساس آن متقاضی قادر به درخواست حق تقدم ثبت اختراع خود به مدت حداکثر ۳۰ ماه در ۱۵۳ کشور خواهد بود. این سایت جز برترین سایت اختراعات جهانی تلقی شده است. اکنون اگر قصد ثبت اختراع در خارج از کشور را دارید؛ سایت سازمان بی المللی PCT بهترین گزینه خواهد بود.مراحل ثبت اختراع درpct به شرح زیر است
ابتدا جهت ثبت اظهارنامه بین المللی الکترونیکی باید از طریق آدرس /https://pct.wipo.int اقدام نمایید. سپس یک گزارش کامل از توصیف اختراع به یکی از زبانهای انگلیسی، آلمانی یا فرانسه همراه با اطلاعات کامل از جمله زمینه و حوزه فناوری اختراع، سابقه پیشین و پیشرفت حاصل از روند اختراع، جزئیات کامل فنی، مزایا، اهداف و کاربرد اختراع، ادعا و نحوه حل مشکلات باید تنظیم شود. علاوه بر این باید به زبانهای بی المللی، نحوه اجرای اختراع را به صورت واضح همراه با یک مثال توضیح دهید.بعد از ان باید فرمهای رسمی اداره ثبت اختراعات اروپا را پر نمایید و سپس ادعانامه را نیز تنظیم نموده و کلیه فایلها و مدارک نیز بارگذاری و هزینه آن را نیز هم باید پرداخت شود.هزینه ثبت اختراع در خارج از کشور
هزینه ثبت اختراع pct نسبت به هزینه ثبت اختراع در ایران بیشتر است. چرا که جهت اعطای حق امتیاز، به فرایند بیشتری نیاز پیدا خواهد کرد. اما به طور کلی هزینه ثبت اختراع رایگان نبوده ولی به صورتی تعیین شده است؛ تا تمامی افراد قادر به پرداخت آن باشند.عوامل موثر بر تعیین هزینه ثبت اختراع در داخل کشور
- هزینه جستجوی در سایت بین المللی
- هزینه ثبت اظهارنامه و ادعانامه
- هزینه تمدید سالانه ثبت اختراع
- هزینه انتقال اظهارنامه به دفتر رسمی بینالمللی
لیست مراجع استعلام ثبت اختراع
همانطور که تا به اینجا خواندید، ثبت اختراع دارای شرایطی مختلفی است و امکان ثبت هر اختراعی چه در ایران و چه در خارج از کشور وجود ندارد. حال اگر اختراع خود ثبت نموده اید و میخواهید آن را استعلام بگیرید؛ میتوانید به ۴ منبع زیر مراجعه کنید.- جهت استعلام قانونی ثبت اختراع خود میتوانید به آدرس اینترنتی http://www.rrk.ir/ مراجعه نمایید.
- دومین روش جهت استعلام ثبت اختراع مراجعه به سامانه اینترنتی https://ssaa.ir/ است. بعد از ورود به این سایت از قسمت بانک اختراعات میتوانید اختراع خود را استعلام بگیرید.
- روش سوم جهت استعلام ثبت اختراع از طریق سایت اداره کل مالکیت صنعتی ایران است. نشانی اینترنتی آن https://ipm.ssaa.ir/_Search/Invention.aspx میباشد.
- علاوه بر این روشها میتوانید از طریق شرکتهای معتبر در ایران اقدام به ثبت اختراع نموده و از طریق آنها، اختراعات ثبتی خود را استعلام نمود.
هزینه ثبت اختراع در ایران چقدر است؟
هزینه ثبت اختراع در ایران نسبت به هزینه ثبت اختراع بین المللی پایینتر است. علاوه بر این باید بگوییم که هزینه ثبت اشخص حقیقی و حقوقی نیز با هم متفاوت هستند. معمولا هزینه ثبت اختراع اشخاص حقوقی نسبت به اشخاص حقیقی بیشتر خواهد شد. اما به هر حال هزینه آن به عوامل زیادی بستگی دارد. این هزینهها شامل موارد زیر میباشد:- هزینه تمدید سالانه ثبت اختراع
- جریمه تاخیر در پرداخت هزینه تمدید سالانه ثبت اختراع
- هزینه اعطای حق ثبت انتقال مالکیت
- هزینه رسیدگی به اعتراضات جهت بازنگری مجدد
- هزینه حق ثبت تغییرات پس از ثبت نهایی اظهارنامه و ادعانامه
- هزینه حق ثبت اظهارنامه و ادعانامه
- هزینه استعلام برای انتقال
- حق ثبت مجوز بهرهبرداری یا فسخ و خاتمه آن
- هزینه هر بار اصلاح اظهارنامه
- هزینه صدور گواهی المثنی
- هزینه رونوشت مصدق