تعریف طرح صنعتی
در زبان عام، طرح صنعتی معمولا به شکل و ظاهر کلی یک کالا اشاره دارد، اما در لسان حقوق مالکیت فکری طرح صنعتی خصوصیات مربوط به شکل و ساختار، و یا نقش و تزئینات به کار رفته در یک کالا به واسطه یک فرایند صنعتی است که در کالای خاتمه‌یافته ایجاد چشم‌نوازی و جذابیت کند.
به عنوان یک قاعده کلی، طرح صنعتی متشکل است از:
- ویژگی‌های سه‌بعدی مانند شکل یک کالا
- ویژگی‌های دو بعدی مانند تزئینات، خطوط یا رنگ‌های به کار رفته در یک کالا
- ترکیبی از موارد فوق
هر تغییر در شکل ظاهر یا نوع بسته‌بندی که باعث زیبا شدن محصول تولیدی شما شده و یا باعث جذابیت محصولات شما برای مصرف‌کننده می‌گردد، قبل از افشا، بهتر است ثبت شود تا جلو سو استفاده رقبای خارجی و داخلی در بازارهای هدف گرفته شود. با ثبت یک طرح صنعتی، می‌توانید به راحتی جلوی واردات یک محصول که تقلیدی از طرح تولیدی ثبت‌شده شما است را بگیرید.
طرح صنعتی دایره وسیعی از محصولات صنعتی، خانگی، اداری، ورزشی، صنایع دستی، اسباب بازی، مبلمان اداری، لوازم برقی، خودرو و قطعات آن، ابزارهای فنی و پزشکی بهداشتی، اقلام لوکس، تزئینی، منسوجات، فرش و لباس گرفته تا ظروف آشپزخانه و پلاستیکی و حتی بسته‌بندی طیف وسیعی از محصولات نیز در حوزه طرح صنعتی است.
حقوق ناشی از ثبت طرح صنعتی، مدت اعتبار و تمدید آن
- بهره‌برداری از هر طرح صنعتی که در ایران ثبت شده باشد، توسط اشخاص، مشروط به موافقت مالک آن است.
- بهره‌برداری از یک طرح صنعتی ثبت شده عبارت است از ساخت، فروش و وارد کردن اقلام حاوی آن طرح صنعتی
- مالک طرح صنعتی ثبت شده، می‌تواند علیه شخصی که بدون موافقت او افعال مذکور در بند دو این ماده را انجام دهد یا مرتکب عملی شود که عادتاَ موجبات تجاوز آینده را فراهم آورد، در دادگاه اقامه دعوی نماید.
- مدت اعتبار طرح صنعتی پنج سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن خواهد بود. این مدت را می‌توان برای دو دوره پنج‌ساله متوالی دیگر پس از پرداخت هزینه مربوط تمدید نمود. پس از انقضاء هر دوره که از پایان دوره شروع می‌شود، یک مهلت شش‌ماهه برای پرداخت هزینه تمدید گردیده‌است و همچنین جریمه تاخیر در نظر گرفته خواهد شد.
هر ذینفع می‌تواند از دادگاه ابطال ثبت طرح صنعتی را درخواست نماید. در این صورت باید ثابت کند که یکی از شرایط مندرج در مواد 20 و 21 رعایت نشده است و یا کسی که طرح صنعتی به نام وی ثبت شده پدید‌آورنده آن طرح یا قائم مقام قانونی او نیست.
مدارک مورد نیاز برای ثبت طرح صنعتی
- تکمیل دو نسخه اظهارنامه طرح صنعتی
اظهارنامه باید در فرم مخصوص و به زبان فارسی تنظیم شده و پس از ذکر تاریخ، توسط متقاضی یا نماینده قانونی وی امضاء شود. (ماده 68)
در صورتی که اسناد ضمیمه اظهارنامه و سایر اسناد مربوط، به زبان دیگری غیر از فارسی باشد، ارائه اصل مدارک مورد نیاز همراه با ترجمه عادی کامل آنها الزامی است، مع‌ذلک اگر ترجمه کامل این مدارک برای متقاضی میسر نباشد می‌توان خلاصه آنها را به فارسی ضمیمه نماید، مرجع ثبت در صورت لزوم می‌تواند در جریان بررسی اظهارنامه، ترجمه رسمی مدارک مذکور را مطالبه کند. چنانچه اصطلاحات فناوری و اطلاعات به کار رفته در اسناد مذکور، معادل فارسی نداشته باشند ذکر همان اصطلاحات کفایت می‌کند.
اظهارنامه طرح صنعتی وفق ماده 70، باید حاوی نکات زیر باشد:
- اسم، نشانی، کدپستی، شماره ملی، تابعیت و سمت متقاضی یا نماینده قانونی وی و در صورتی که متقاضی شخص حقوقی است، ذکر نام، نوع فعالیت، اقامتگاه، محل و شماره ثبت، تابعیت، مرکز اصلی و عند‌اللزوم هر شناسه دیگر الزامی است
- اسم، اقامتگاه و کدپستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ‌ها در ایران را دارند، در صورتی که متقاضی مقیم ایران نباشد
- اسم و اقامتگاه طراح در صورتی که متقاضی همان طراح نباشد
- ذکر کالا و طبقه ای که متقاضی درخواست ثبت طرح برای آن را دارد
- تاریخ، محل و شماره اظهارنامه یا گواهی نامه طرح صنعتی در خارج، در صورت درخواست حق تقدم
- تعیین ضمائم
تبصره 1. در صورت تسلیم اظهارنامه و سایر اسناد مربوط توسط اشخاص حقوقی، امضاء آنها از طرف اشخاص مجاز ضروری است.
تبصره 2. اسم و نشانی متقاضی مقیم خارج از کشور علاوه بر فارسی باید به حروف لاتین باشد و با همان حروف نیز ثبت و آگهی شود.
- مدارک مثبت هویت متقاضی و طراح، شامل کپی شناسنامه و کارت ملی برابر اصل شده برای اشخاص حقیقی و آگهی تاسیس و آخرین تغییرات جهت اشخاص حقوقی به صورت خوانا
- چنانچه طرح صنعتی دو بعدی باشد، 5 نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا 5 نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه
- چنانچه طرح صنعتی سه‌بعدی باشد، 5 نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا 5 نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه
- در طرح صنعتی سه‌بعدی، مرجع ثبت می‌تواند ماکتی از آن را به همراه اظهارنامه درخواست نماید. اندازه ماکتی که متقاضی از مدل طرح خود ارائه می‌دهد، باید حداکثر بیست در بیست در بیست سانتی متر و وزن آن حداکثر 2 کیلوگرم و از ماده بادوام و غیر‌فاسدشدنی باشد.
- درخواست کتبی مبنی بر عدم ذکر اسم طراح به صورت اسکن‌شده و الصاق آن در پرونده الکترونیکی (چنانچه طراح نخواهد اسم وی ذکر شود).
- رسید مربوط به پرداخت هزینه اظهارنامه و در صورتی که اظهارنامه شامل دو یا چند طرح صنعتی است رسید مربوط به پرداخت هزینه‌های اضافی
- مدارک مربوط به حق تقدم که باید همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15 روز از آن تاریخ تسلیم شود.
در صورتی که متقاضی طبق ماده 9 قانون، درخواست حق تقدم کرده باشد، هنگام تقاضای ثبت طرح صنعتی باید درخواست خود را که حاکی از این حق باشد، به مرجع ثبت تسلیم نماید. این درخواست باید مشتمل بر نکات ذیل باشد:
- تاریخ و شماره اظهارنامه اصلی
- طبقه‌بندی بین‌المللی مرتبط با اظهارنامه اصلی
- کشور یا کشورهایی که اظهارنامه اصلی در آن جا تسلیم شده است و چنانچه اظهارنامه منطقه‌ای یا بین‌المللی مبنای حق تقدم باشد؛ ذکر ماخذ آن.
تاریخ اظهارنامه همان تاریخ تسلیم آن به اداره مالکیت صنعتی است، مشروط بر این که در زمان تسلیم، اظهارنامه حاوی کلیه اطلاعاتی باشد که شناسایی متقاضی و همچنین نمایش گرافیکی کالای متضمن طرح صنعتی را میسر سازد.
در صورتی که متقاضی مدعی دو یا چند اظهارنامه پیشین باشد، مدت حق تقدم از زمان مقدم‌ترین آنها محاسبه می‌شود.
- مدارک نمایندگی، در صورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی به عمل آید
شرایط و مشخصات فنی تصاویر ارسالی
- سایر تصاویر حداکثر A4 باشد وحتماَ بصورت عمودی اسکن شود.
- در تصویر ارسالی طرح باید در یک زمینه ساده، به نحوی که قابل رویت باشد قرار گیرد.
- تصویر کالا بصورت رنگی باشد و حداکثر حجم آن KB500 باشد.
مراحل ثبت طرح صنعتی
- آماده نمودن مدارک فوق‌الذکر
- ورود به سامانه http://www. iripo. ssaa. ir و تکمیل اطلاعات خواسته شده، شامل:
- مشخصات مالک، نماینده قانونی، دریافت کننده ابلاغ، مشخصات طرح و غیره
- بارگذاری ضمائم اظهارنامه (مدارک مثبت هویت حقیقی/حقوقی، تصویر کالا، وکالتنامه)
- بازبینی اطلاعات و ضمائم
- پرداخت هزینه و دریافت شماره اظهارنامه (پرداخت هزینه به منزله تایید و ثبت نهایی اظهارنامه تلقی شده، و استرداد هزینه و تغییر اطلاعات و ضمائم امکان پذیر نیست).
- پس از دریافت شماره اظهارنامه چنانچه تقاضای ثبت طرح صنعتی مورد پذیرش مرجع ثبت قرار گیرد مراتب به صورت پست الکترونیکی (ایمیل) ویا پیامک به متقاضی اعلام می‌گردد و وی باید ظرف 30 روز پس از تاریخ اعلام، جهت پرداخت هزینه‌های مربوط به ثبت طرح صنعتی از طریق سامانه به پرداخت هزینه اقدام نماید. در صورت عدم پرداخت هزینه در مهلت مقرر، اظهارنامه کان لم یکن تلقی می‌گردد. این مهلت برای متقاضیان مقیم خارج 60 روز است.
- درج در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران.
شایان ذکر است، متقاضیان محترم علاوه بر ثبت اظهارنامه طرح صنعتی، می‌توانند سایر درخواست‌های خود را نظیر ویرایش اظهارنامه طرح صنعتی و چاپ و پیگیری اظهارنامه از طریق همین سامانه اعلام نمایند و از تصمیم اداره مطلع شوند.
بررسی، ثبت و انتشار آگهی طرح صنعتی
- در خصوص اظهارنامه‌هایی که با پست سفارشی ارسال می‌شوند، در صورت ثبت اظهارنامه ها، نسخه دوم آنها همراه با ضمایم توسط و به هزینه مرجع ثبت با پست سفارشی، به عنوان رسید به متقاضیان مسترد خواهد شد. در صورت عدم ثبت نیز مراتب به همین ترتیب به اطلاع متقاضیان خواهد رسید. پاسخ اظهارنامه‌های واصله در چارچوب آیین نامه مذکور به صورت الکترونیکی خواهد بود.
- اداره مالکیت صنعتی پس از وصول اظهارنامه، آن را از نظر مطابقت با قانون بررسی می‌کند و در صورتی که اداره مالکیت صنعتی تشخیص دهد شرایط موضوع رعایت شده است طرح صنعتی را ثبت و آگهی مربوط را منتشر و گواهی ثبت آن را به نام متقاضی صادر می‌نماید.
ثبت طرح صنعتی با قید مراتب ذیل در دفتر ثبت طرح صنعتی انجام می‌پذیرد:
- تاریخ کامل(ساعت، روز، ماه و سال) و شماره ثبت اظهارنامه
- تاریخ و شماره ثبت طرح صنعتی
- اسامی کالاها و طبقاتی که طرح صنعتی برای آنها اختیار شده است.
- ذکر مشخصات طرح یا طرح‌های صنعتی به طور اجمال با تعیین اجزایی که متقاضی می‌خواهد حق استعمال انحصاری آن را به خود اختصاص دهد.
- در صورت ادعای حق تقدم و پذیرش آن، تاریخ، شماره و محل تسلیم اظهارنامه مقدم.
- اسم، محل اقامت و تابعیت مالک طرح و نماینده او در صورتی که اظهارنامه توسط نماینده قانونی تسلیم شده باشد.
- اسم و نشانی و تابعیت طراح، در صورتی که متقاضی شخص طراح نیست، مگر اینکه طراح کتباَ تقاضا نموده باشد که اسمش در گواهی نامه طرح صنعتی ذکر نشود.
- مدت اعتبار ثبت طرح صنعتی
درج مراتب فوق پس از تکمیل باید به امضاء مالک طرح صنعتی یا نماینده قانونی وی و همچنین رئیس اداره ثبت طرح صنعتی برسد.
بیشتر بخوانید :
ثبت برند و هرآنچه باید درباره آن بدانید. ثبت اختراع و هرآنچه راجب به آن باید بدانید. دانش بنیان و هرآنچه باید درمورد این شرکتها باید بدانید. ثبت بین المللی برندشرکت افق نیکان یکی از شرکت‌های تخصصی پیشرو در زمینه ثبت طرح‌های صنعتی است. همکاران ما با تکیه بر تجربه‌ی چندین‌ساله خود در این زمینه، آماده ارائه مشاوره و همراهی با شما تا تکمیل ثبت طرح‌های صنعتی شما هستند. با ثبت طرح خود، از مزایای متعدد ثبت طرح صنعتی برخوردار خواهید شد. برای دریافت مشاوره رایگان، با کارشناسان ما تماس بگیرید.
