طرح صنعتی چه تعریفی دارد؟
در زبان عام، طرح صنعتی معمولا به شکل و ظاهر کلی یک کالا اشاره دارد، اما در لسان حقوق مالکیت فکری طرح صنعتی خصوصیات مربوط به شکل و ساختار، و یا نقش و تزئینات به کار رفته در یک کالا به واسطه یک فرایند صنعتی است که در کالای خاتمه‌یافته ایجاد چشم‌نوازی و جذابیت کند.
به عنوان یک قاعده کلی، طرح صنعتی متشکل است از:
- ویژگی‌های سه‌بعدی مانند شکل یک کالا
- ویژگی‌های دو بعدی مانند تزئینات، خطوط یا رنگ‌های به کار رفته در یک کالا
- ترکیبی از موارد فوق
هر تغییر در شکل ظاهر یا نوع بسته‌بندی که باعث زیبا شدن محصول تولیدی شما شده و یا باعث جذابیت محصولات شما برای مصرف‌کننده می‌گردد، قبل از افشا، بهتر است ثبت شود تا جلو سو استفاده رقبای خارجی و داخلی در بازارهای هدف گرفته شود. با ثبت یک طرح صنعتی، می‌توانید به راحتی جلوی واردات یک محصول که تقلیدی از طرح تولیدی ثبت‌شده شما است را بگیرید.
طرح صنعتی دایره وسیعی از محصولات صنعتی، خانگی، اداری، ورزشی، صنایع دستی، اسباب بازی، مبلمان اداری، لوازم برقی، خودرو و قطعات آن، ابزارهای فنی و پزشکی بهداشتی، اقلام لوکس، تزئینی، منسوجات، فرش و لباس گرفته تا ظروف آشپزخانه و پلاستیکی و حتی بسته‌بندی طیف وسیعی از محصولات نیز در حوزه طرح صنعتی است.
پیشنهاد می کنیم مجموعه کاملی از اطلاعات حقوقی در زمینه ثبت طرح صنعتی و نحوه ثبت آن را در سایت افق نیکان مطالعه کنید.
قوانین ثبت طرح صنعتی
اداره مالکیت معنوی برای طرح‌های صنعتی حقوقی را در نظر گرفته است زیرا طرح صنعتی ابتکار شخصی فرد است و امتیازات اقتصادی و مالی آن باید به خود شخص برسد. وفق ماده ۲۰ قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶ هرگونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه‌بعدی یا خطوط، رنگها و یا بدون آن به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصول از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است. در ضمن طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییرشکل ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی‌شود.
کدام طرح‌های صنعتی را نمی‌توان ثبت کرد؟
طرح صنعتی در صورتی اصیل محسوب می‌شود که به طور مستقل توسط طراح پدید آمده و کپی و تقلید طرح‌های موجود نباشد، به نحوی که از دید یک کاربر آگاه، متفاوت از طرح‌هایی باشد که قبلاَ در اختیار عموم قرار گرفته است. بر اساس قوانین اکثر کشورها، یک طرح صنعتی بایستی جذاب و چشم‌نواز باشد.
طرح‌های صنعتی ذیل قابل حمایت نیستند:
- طرح‌هایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد می‌شوند.
- آنچه قبلاَ در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد.
- طرح‌های حاوی نمادها یا نشان‌های رسمی
- طرح‌های مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه
از سایر شرایط ثبت طرح صنعتی «کاربرد صنعتی» است، بدین معنی که یک طرح صنعتی بایستی قابلیت باز تولید به روش صنعتی را داشته باشد. همچنین بایستی امکان پیاده‌سازی طرح صنعتی بر روی یک کالای دو بعدی یا سه‌بعدی وجود داشته باشد.
مقالات مرتبط :
- ثبت برند و هرآنچه باید درباره آن بدانید.
- ثبت اختراع و هرآنچه راجب به آن باید بدانید.
- دانش بنیان و هرآنچه باید درمورد این شرکتها باید بدانید.
- ثبت بین المللی برند چگونه امکان پذیر است؟
